Nu na de militairen ook de douaniers het dringende advies krijgen om niet meer in uniform te reizen op plekken waar de dreiging van een terroristische aanslag “substantieel” is, is de vraag en wat betekent dit voor ons als politie?
De tijd dat politiemedewerkers in uniform met hun boterhamtrommeltje op de fiets op weg naar en van hun werk reden is lang geleden. Alhoewel wie goed oplet komt nog regelmatig een diender voorovergebogen over het stuur tegen. Het aantal collega’s dat daarentegen in burger per openbaar vervoer reist is groot. Dure parkeerplaatsen en excessieve reistijden door files hebben vooral in en om de grote steden er voor gezorgd dat het openbaar vervoer een redelijk alternatief kan zijn. Waar in vroegere tijden politiemensen zelfs “gratis” konden reizen als zij in uniform waren, is dat gebruik zover ik weet volledig naar de achtergrond verdwenen. Privatisering van het openbaar vervoer en integriteitsdiscussies over het begrip “gratis” hebben de zichtbare diender uit het openbaar vervoer gejaagd.
Nu ik hierover nadenk bekruipt mij opeens het gevoel van die arme conducteur en controleur in het openbaar vervoer. Zijn zij straks nog de enigen in een uniform. Zullen zij straks ook het advies van Defensie en de Douane krijgen? De vraag van de weerbaarheid van ons land tegen wat een substantiële dreiging heet te zijn is buitengewoon ingewikkeld. In dat spectrum is berusting in wat kan komen tegen wat in Duitsland zo mooi “Aufrüstung” wordt genoemd het andere uiterste. De vraag welk antwoord de politie vanuit haar taak en professionele opvatting gaat geven heb ik nog niet kunnen lezen. Gaat het advies worden dat ook wij niet meer in uniform reizen tussen werk en privé of kiezen we juist voor het tegendeel. Zoveel mogelijk collega’s weer in uniform in het openbare domein met alles wat daar bij hoort. Of zoals in het verre verleden in sommige korpsen niet ongebruikelijk, niet in uniform maar, wel bewapend de straat op. En dat gaat niet om het boodschappen doen op zaterdagmorgen maar wel voor die collega’s die veel, ook als onderdeel van het woon-werkverkeer, reizen per openbaar vervoer. Als de dreiging en de te geven reactie van de overheid echt serieus genomen wordt, en waarom zou ik daar aan twijfelen, moeten nog heel wat vragen worden beantwoord. Begrippen als proportionaliteit in de geweldstoepassing hebben geleid tot “verdekte vesten” waarin naast het dienstpistool, pepperspray, wapenstok en handboeien moeten worden meegenomen. Niet echt iets om op een warme dag onopvallend per trein te reizen. En als we dan ons dienstpistool thuis hebben liggen, waaraan moet dat dan voldoen. Ook de training, hoe te reageren als je getuige bent van een aanslag, gaat net even verder dan de AMOK-procedure die velen van ons de afgelopen tijd hebben aangeleerd.
Ik ben benieuwd wat onze professionele opvatting is nu “het uniform” in het straatbeeld alleen nog maar zichtbaar is, als we ook daadwerkelijk in dienst zijn. En is het niet de politie die zich niet kan beroepen op het -niet in dienst zijn-?
