Door Europese aanbestedingsregels laten uitgaven in de publieke sector vaak veel te lang op zich wachten. Zeker voor de veiligheidssector is dat funest. Daarvoor waarschuwt de Coalitie voor Veiligheid (CvV). "Acuut kunnen reageren op dreigend gevaar is essentieel voor onze sector", zegt ACP-voorzitter Gerrit van de Kamp namens alle bonden in de coalitie. De CvV roept het kabinet op om sneller en vaker gebruik te maken van uitzonderingsgronden in de Europese regelgeving. Bovendien moet de werking van de aanbestedingsregels in Brussel opnieuw worden besproken.
In 2018 liep de publieke sector niet minder dan 2,9 miljard euro mis, terwijl dat bedrag wel was toegezegd. Het is een herkenbaar mechanisme dat volgens de Coalitie voor Veiligheid vaak wordt veroorzaakt doordat de uitkomst van aanbestedingen op zich laten wachten. Volgens minister Hoekstra van financiën waren de ministeries er niet in geslaagd om de beschikbare 2,9 miljard aan onder meer defensie en zorg uit te geven. Van de Kamp vindt het onbegrijpelijk dat miljarden aan investeringen niet kunnen worden gemaakt. "We weten dat dit het directe gevolg is van Europese aanbestedingsregels. Dat wil je een volgende keer dan toch voorkomen?
Twee manieren
Volgens de CvV kan dat op twee manieren. De Europese Unie heeft een uitzonderingsregel op de aanbestedingsprocedure. De CvV wil dat die wet waar mogelijk veel sneller en vaker wordt ingezet. Daarnaast moet in Brussel worden aangekaart dat met de regels wellicht niet de eerlijke en efficiënte aanbesteding wordt bereikt die men hiermee voor ogen had.
Defensie
De bonden van de Coalitie voor Veiligheid benadrukken dat er binnen de veiligheidssector alleen al legio voorbeelden zijn van aanbestedingen die veel langer dan wenselijk op zich lieten wachten. Telkens bracht dat forse risico's met zich mee. Bij Defensie bleek onlangs dat zo´n 1000 militairen door aanbestedingsregels niet tijdig konden beschikken over speciale winterkleding voor een NAVO-oefening in Noorwegen. De staatssecretaris stelt zelf dat de regels mogelijk zijn overtreden op het moment dat de pakketten alsnog werden besteld.
Politie
Bij de politie was liet de bestelling van voertuigen en bewapening vaak lang op zich wachten terwijl politiediensten daar ernstig om verlegen zaten. Soms moet de veiligheidssector acuut kunnen reageren op onverwachte ontwikkelingen. Ook dan werken de Europese aanbestedingsregels extreem vertragend. Op toenemende terreurdreiging kan niet direct worden gereageerd met bijvoorbeeld de aanschaf van semiautomatische wapens voor de speciale diensten.
Usual suspects
De vertragende en soms zelfs blokkerende werking van Europese aanbestedingsregels is volgens de Coalitie voor Veiligheid extra wrang omdat het doel van de regels meestal niet wordt bereikt: de verschillende aanbieders krijgen geen eerlijke kans en de kosten worden niet beperkt. Dat komt door de grote schaal waarop moet worden geleverd en de vele specifieke voorwaarden die worden gesteld. Vrijwel altijd zijn het daardoor de 'usual suspects' die de opdrachten binnenhalen. Zo gauw men het aandurft om dat onder ogen te zien, kan volgens de Coalitie voor Veiligheid worden gekeken naar regels die minder nadelig uitpakken.
